Lecytyna - działanie, przeciwwskazania, zastosowanie

Lecytyna występuje we wszystkich żywych organizmach. Buduje błony komórkowe i pełni wiele innych kluczowych funkcji. Stanowi mieszaninę różnych związków o charakterze tłuszczowym, głównie fosfolipidów, w których skład wchodzą m.in. kwasy tłuszczowe, grupa fosforowa i dodatki w formie związku choliny, inozytolu lub seryny. Ze względu na pewne właściwości zdrowotne, często występuje jako składnik suplementów diety.

Lecytyna - co to jest

Lecytyna to mieszanina fosfolipidów, która występuje naturalnie w ludzkim organizmie. Wchodzi w skład błon komórkowych i pełni wiele innych funkcji. Jej skład to głównie kwasy tłuszczowe i cholina.

Po raz pierwszy została wyizolowana z kurzych jaj w 1846 roku. Właśnie stąd wzięła się jej nazwa - pochodzi od greckiego wyrazu lekithos, które oznacza żółtko jaja. Skład i konsystencja lecytyny (od półpłynnej do ciekłej) zależą od źródła pozyskiwania. Zazwyczaj pobiera się ją z olejów roślinnych lub wspomnianego już żółtka.

Do grupy lecytyn zaliczają się przede wszystkim takie związki jak:

• fosfatydylocholina (najczęściej występująca),
• fosfatydyloetanoloamina,
• fosfatydyloinozytol,
• fosfatydyloseryna,
• kwasy tłuszczowe,
• triglicerydy
• oraz węglowodany.

Czym jest lecytyna?

Substancja ta bierze udział w przemianie materii, buduje otoczkę mielinową komórek nerwowych, a także reguluje poziom cholesterolu w organizmie. Lecytyna występuje na rynku jako suplement diety, który znajdziemy w każdej aptece. Wynika to z jej licznych właściwości zdrowotnych. Jest doceniania przede wszystkim za pozytywny wpływu na pamięć i koncentrację.

Lecytyna – występowanie

Znajdziemy ją w żółtkach jaj kurzych, a także w rzepaku, słoneczniku, ziarnach soi i zwierzętach morskich (głównie w rybach). W żywności jest obecna m.in. w pieczywie pełnoziarnistym, nabiale, zielonych warzywach, awokado i oliwkach. Jeśli chodzi o suplementy diety, lecytynę najczęściej pozyskuje się z roślin: soi, słonecznika i rzepaku. Decydują o tym niższe koszty produkcji i rafinacji.

Ponadto lecytyna często pełni funkcję emulgatora w różnych produktach spożywczych (pozwala nadać im odpowiednią konsystencję i kształt).

Jakie są rodzaje lecytyny?

Na rynku występują trzy rodzaje lecytyny:

• sojowa,
• słonecznikowa,
• rzepakowa.

Wszystkie mają podobny skład fosfolipidów. Jednak lecytyna zawiera 30% olei, a zawarte w nich proporcje kwasów tłuszczowych będą zależne od rośliny, z której się ją pozyskuje. W rezultacie warto zwrócić uwagę, że olej słonecznikowy i sojowy zawierają więcej kwasów tłuszczowych omega-6 niż kwasów omega-3. Z tego względu zalecany jest wybór lecytyny rzepakowej, w której znajdziemy korzystną przewagę kwasów tłuszczowych omega-3 nad omega-6.

Lecytyna - działanie i właściwości

Na co pomaga lecytyna? Najbardziej popularną kwestią jest działanie lecytyny na pamięć. Z tego powodu często kojarzy się z suplementami diety dla seniorów lub osób pracujących umysłowo.

I faktycznie, według badań naukowych, jako mieszanina różnych związków może pobudzać układ nerwowy, polepszać jego sprawność, wspomagać proces zapamiętywania i koncentrację. Wynika to z faktu, iż lecytyna buduje tkanki mózgu oraz otoczkę mielinową komórek układu nerwowego. Jej znaczenie jest więc kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania mózgu.

Na tym jednak nie kończą się właściwości lecytyny. Oprócz tego:

• uczestniczy w procesie przemiany materii,
• chroni wątrobę i żołądek - stanowi barierę ochronną żołądka i przeciwdziała tworzeniu się kamieni żółciowych,
• wspomaga wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,
• obniża poziom cholesterolu,
• opóźnia procesy starzenia,
• poprawia krążenie krwi,
• zwiększa wydolność organizmu,
• przyspiesza regenerację po aktywności fizycznej.

Lecytyna – kto może ją stosować?

Głównym celem jej stosowania lecytyny jako suplementu diety jest poprawa funkcjonowania mózgu i obniżenie poziomu cholesterolu we krwi. Z tego względu zaleca się ją m.in. przy spadku koncentracji, osobom pracującym umysłowo, uczącym się, oraz seniorom, którzy chcą poprawić kondycję swojego układu nerwowego.

Suplement zawierający ten składnik wspiera także działanie wątroby, wspomagając zachodzące w niej procesy detoksykacji i regeneracji. Dlatego często sięgają po nią osoby, które chcą ograniczyć niekorzystny wpływ alkoholu, leków czy innych substancji obciążających ten narząd.

Co ciekawe, według niektórych źródeł, lecytyna może poprawiać sprawność seksualną mężczyzn. Wynika to z faktu, iż płyn nasienny zawiera duże ilości lecytyny, z kolei inozytol jest potrzebny do jego wytwarzania.

Warto zaznaczyć, że pewne ilości lecytyny można znaleźć m.in. w colostrum bovinum, które zawiera ogromną liczbę składników odżywczych i biologicznie aktywnych. To jeden z istotnych aminokwasów zawartych w colostrum - podobnie jak m.in. arginina, tauryna, lizyna, czy tryptofan.

Colostrum pod postacią naturalnego suplementu diety wzmacnia układ odpornościowy, wspiera procesy trawienne, zwiększa wydolność fizyczną (czynniki wzrostu), poprawia stan skóry, wspomaga leczenie chorób ze względu na właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Lecytyna - jak długo stosować

Na co dzień źródłem lecytyny jest zbilansowana dieta. Znajduje się ona m.in. w oleju rzepakowym, orzechach, awokado, rybach, jajach, wątróbce, ziarnach słonecznika, oliwkach czy siemieniu lnianym.

Przy pogorszeniu koncentracji, w razie potrzeby wsparcia pamięci i procesów myślowych, np. przed nadchodzącym egzaminem, można stosować lecytynę w formie suplementu diety. Dzienne zapotrzebowanie na ten składnik wynosi około 2-2,5 grama.

Jak długo ją stosować? Lecytyna to suplement, który wykazuje swoje działanie dopiero po pewnym czasie. Aby odczuć oczekiwane efekty, często trzeba przyjmować wskazaną przez producenta dawkę przez dłuższy czas - od jednego do trzech miesięcy, a według niektórych źródeł nawet cztery miesiące.

Lecytyna – działania niepożądane

Jakiekolwiek działania niepożądane mogą wystąpić jedynie przy kilkukrotnym przekroczeniu zalecanej dawki dziennej. Najczęściej są to bóle brzucha, biegunka, nudności lub uczucie pełności, a w skrajnych przypadkach - zaburzenia pracy serca, wystąpienie stanów lękowych i spadek ciśnienia krwi.

Z reguły lecytyna jest stosowana przez osoby dorosłe. Nie zaleca się przyjmowania jej przez dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią - zwłaszcza w przypadku preparatu w płynie, który może zawierać dodatek alkoholu.

Jednocześnie jest uznawana za substancję bezpieczną, która nie wchodzi w interakcje z lekami. Stosowana zgodnie z zaleceniami producenta, nie powinna powodować skutków ubocznych.

Kiedy więc warto zachować szczególną uważność przy stosowaniu lecytyny? Przeciwwskazania dotyczą głównie tych osób, które zażywają leki rozrzedzające krew. Lecytyna często zawiera bowiem witaminę E, która może wchodzić w interakcję z takimi preparatami. Rozwiązaniem problemu jest wybór produktu z lecytyną bez dodatku witaminy E.